Ngày nay, bệnh lý u phổi vẫn được xem là một “bài toán khó” đối với y học. Bởi các phương pháp điều trị hiện đại bên cạnh việc giúp người bệnh có thêm cơ hội sống thì cũng gây không ít tác dụng phụ, tàn phá sức khỏe và đặc biệt là có chi phí vô cùng đắt đỏ - lên tới khoảng 1 tỷ/năm. Trước thực trạng đó, hội thảo khoa học tại bệnh viện K Trung ương cơ sở Tân Triều ngày 12/12/2019 vừa qua đã công bố phương pháp mới góp phần giúp giải quyết vấn đề trên, đó là “Nghiên cứu đánh giá tác dụng hỗ trợ điều trị và phòng ngừa khối u, đặc biệt là u phổi của hoạt chất lunasin” – chiết xuất từ đậu tương được chuyển giao nguyên liệu từ Mỹ.
Những con số báo động về thực trạng mắc bệnh u phổi hiện nay
Trong bối cảnh khói bụi và ô nhiễm môi trường đang là vấn đề đáng lo ngại hiện nay kết hợp với tỷ lệ hút thuốc và chịu ảnh hưởng của khói thuốc lá ngày càng tăng cao thì u phổi đang dần trở thành mối hiểm họa đối với nhân loại bởi tỷ lệ mắc tăng nhanh “đột biến”. Mỗi năm trên thế giới có khoảng 2,09 triệu người mắc mới và 1,76 triệu người tử vong do u phổi. Tại Việt Nam, bệnh có thể gặp ở cả nam và nữ với con số đáng báo động đó là: Mỗi năm có khoảng 23.667 người mắc mới và 20.170 ca tử vong.
Nguyên nhân hình thành u phổi
Phổi cũng như các cơ quan khác của cơ thể, mỗi giây đều có những tế bào mới sinh ra và tế bào già, lỗi chết đi – đây được gọi là quá trình chết tế bào theo chương trình apotosis. Điều này giúp cơ quan phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, khi cơ thể tiếp xúc với những tác nhân độc hại như ô nhiễm không khí, khói thuốc lá, thực phẩm độc hại, phóng xạ,… thì quá trình này bị rối loạn, tế bào mô phổi nhân lên và phân chia không kiểm soát. Đây là nguyên nhân chính hình thành khối u phổi.
U phổi là bệnh lý nguy hiểm
Lunasin – hoạt chất sinh học mới đã được nghiên cứu, khẳng định tác dụng ngăn chặn tế bào khối u, đặc biệt là u phổi
Ngày nay, u phổi thường được điều trị bằng các phương pháp như: Phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, thuốc điều trị đích,... Các phương pháp này có nhiều tiến bộ, giúp người mắc có thêm cơ hội sống, tuy nhiên lại gây những tác dụng phụ ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe. Không những thế, chi phí để thực hiện những phương pháp này rất đắt đỏ, không phải ai cũng sử dụng được.
Đó chính là lý do các nhà khoa học không những nghiên cứu thêm về những hướng đi mới giúp hỗ trợ điều trị bệnh, với mục tiêu an toàn, hiệu quả, giảm tác dụng phụ, kéo dài tuổi thọ, tăng cường chất lượng sống và chi phí hợp lý. Trong đó, phương pháp sử dụng hoạt chất sinh học tự nhiên, tiêu biểu như lunasin được đánh giá cao.
Năm 1996, Tiến sĩ Alfredo Galvez là người đầu tiên phát hiện ra hoạt chất này. Đây cũng là kết quả của quá trình nghiên cứu cải thiện tính chất dinh dưỡng của protein đậu tương trong phòng thí nghiệm của Giáo sư De Lume tại Đại học California Berkeley.
Lunasin – Hướng đi mới giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị u phổi
PGS.TS Lê Văn Truyền - Nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế - Chủ tịch Hội đồng khoa học - Viện thực phẩm chức năng cho biết: “Những nghiên cứu tại trường Đại học California tại Berkeley đã chứng minh, cơ chế phân tử của lunasin là độc nhất và hoàn toàn khác biệt so với các hoạt chất chống ung thư khác, nó tiêu diệt một cách chọn lọc tế bào đang chuyển hóa thành tế bào ung thư, do đó không ảnh hưởng đến những tế bào lành trong cơ thể. Bên cạnh đó, tác dụng phòng ngừa khối u của lunasin cũng đã được công bố trong nhiều tạp chí uy tín như Tạp chí Công Nghệ Sinh Học Tự Nhiên (Nature Biotechnology) và Tạp chí Nghiên Cứu Ung Thư (Journal of Cancer Research).
Cụ thể, lunasin là một peptide gồm 43 acid amin được mã hóa trong albumin 2S. Chuỗi mạch của lunasin chứa 9 gốc Asparagine và một mạch Arg-Gly-Asp có khả năng gắn kết vào tế bào. Tác dụng chống khối u của lunasin được thể hiện qua: Khả năng điều biến đối với gen, điều hòa quá trình chết tế bào theo chương trình và sự truyền tải tín hiệu di truyền. Bên cạnh đó, cấu trúc của lunasin mang điện tích âm nên dễ dàng trung hòa với protein nhiễm sắc thể mang điện tích dương giúp ức chế quá trình phân chia và nhân lên của tế bào khối u, bao gồm u phổi.
Chưa dừng lại ở đó, các tác dụng ưu việt khác của hoạt chất này cũng được nghiên cứu bao gồm: Khả năng chống viêm do ức chế quá trình tạo lipopolysacarid sản xuất chất trung gian gây viêm, chống oxy hóa thông qua làm giảm sự tạo thành các gốc tự do trong cơ thể, chống đột biến do tác động của một số chất gây ung thư”.
Tin vui - Lunasin đã được chuyển giao công nghệ, ứng dụng tại Việt Nam và nhận được đánh giá cao của các chuyên gia đầu ngành
Qua sự giới thiệu của Tổng Lãnh sự Việt Nam tại California, Bộ Y tế và Bộ Khoa học - Công nghệ, Lãnh đạo Công ty Hồng Bàng đã có cuộc viếng thăm, làm việc với GS De Lumen tại Berkeley University và đạt được thỏa thuận hợp tác trong chuyển giao công nghệ chiết xuất protein làm giàu lunasin từ đậu tương. Đây là nguyên liệu thuộc dự án DA17/09 cấp Nhà nước của Bộ Y tế.
Ngày 12/12/2019, tại Bệnh viện K cơ sở Tân Triều, Hà Nội, hội thảo khoa học: “Công bố kết quả nghiên cứu về hoạt chất lunasin chiết xuất từ soy protein trong hỗ trợ điều trị và phòng ngừa ung thư phổi” với sự tham gia trình bày, trao đổi của các vị giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y dược. Hội thảo nhận được sự ủng hộ của đông đảo giới chuyên gia về ưu điểm nổi trội của hoạt chất lunasin với các bằng chứng nghiên cứu khoa học vô cùng thuyết phục. Đặc biệt các chuyên gia nhấn mạnh về 3 ưu điểm nổi trội của hoạt chất này đó là:
+ Lunasin giúp ức chế sự nhân lên và phân chia của tế bào ung thư (anti - mitosis).
+ Lunasin có thể dùng đường uống (mặc dù là protein nhưng bền vững với các enzyme đường tiêu hóa, nên có mặt ở các mô đích dưới dạng còn hoạt tính).
+ Lunasin ức chế chọn lọc, chỉ tác động lên tế bào ung thư, không ảnh hưởng đến tế bào lành.
Các chuyên gia, bác sĩ, dược sĩ còn đánh giá cao hoạt chất lunasin ở tính an toàn, và chi phí hợp lý, vì nhiều phương pháp hỗ trợ và điều trị hiện nay có giá lên đến 1 tỷ đồng/năm, trong khi phương pháp hỗ trợ từ chế phẩm chứa lunasin có chi phí chỉ khoảng 2 triệu đồng/tháng, nên phù hợp với kinh tế của hầu hết bệnh nhân.
Như vậy, sự ra đời của hoạt chất lunasin đã giúp các bác sĩ, dược sĩ có thêm một lựa chọn mới, an toàn trong phác đồ kết hợp với các phương pháp tây y. Không những thế, đây cũng là tin vui, niềm hy vọng cho người bị u phổi nói riêng, bệnh u bướu nói chung, giúp họ dễ dàng được tiếp cận với một biện pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả, an toàn, góp phần kéo dài tuổi thọ và đặc biệt là có chi phí phù hợp với khả năng chi trả.
Vân Anh
